Za pomocą tego wyjątkowego dzieła inżynierii będzie można przyspieszyć dwie wiązki protonów do 0.999999991% prędkości światła. W ciągu sekundy pokonają 11,125 27-kilometrowych okrążeń. Obie wiązki zderzą się ze sobą w czterech punktach z energią, jaka wytworzyłaby się przy czołowej kolizji dwóch lotniskowców, pędzących na siebie z prędkością 11 węzłów. Detektory są tak wielkie, że każdy znajduje się w grocie, mogącej po-mieścić główną nawę Kolegiaty św. Piotra w Westminsterze. Urządzenia te zbadają resztki atomów, wyrzuconych przez siłę zderzenia, aby odkryć nowe cząsteczki i zjawiska, które być może jeszcze nigdy nie miały miejsca na Ziemi.

Ogromne ilości powstałych danych rzucą światło na kilka najtrudniejszych pytań fizyki. Zbadane zostaną między innymi: pochodzenie masy, działanie grawitacji, istnienie dodatkowych wymiarów i natura 95% kosmosu, których nie można zobaczyć. Największą tajemnicą jest chyba "boska cząsteczka" - bozon Higgsa. W 1964 roku Peter Higgs na uniwersytecie w Edynburgu po raz pierwszy o nim wspomniał podczas próby wytłumaczenia tego, dlaczego materia ma masę, a tym samym może łączyć się i formować gwiazdy, planety oraz ludzi. Niestety, dotychczas konstruowane akceleratory cząsteczek nie odpowie-działy na te pytania. LHC będzie o wiele mocniejszy, więc naukowcy są pewni, że przyniesie sukces. Nawet fiasko może się okazać sukcesem, bo w takim wypadku pojawią się nowe pytania o prawa natury.

- "To, co znajdziemy, tak naprawdę zależy od tego, co tam jest - powiedział Brian Cox z Uniwersytetu w Manchesterze, zajmujący się jednym z czterech detektorów o nazwie Atlas. - Nie sądzę, by taka maszyna istniała kiedykolwiek wcześniej, to pewne. Wiemy, że dzięki niej odkry-jemy mnóstwo ciekawych rzeczy. Tyle że jeszcze nie wiemy, czym one są. Sukces nastąpi jednak tylko wtedy, gdy sprzęt zadziała tak, jak powinien, a pierwszy wielki test LHC odbędzie się już w środę. Wtedy pierwszy strumień cząsteczek zostanie umieszczony w akceleratorze. To olbrzymie wyzwanie techniczne. - Wiązka ma dwa milimetry średnicy, a trzeba ją umieścić w próżniowej rurce wielkości monety 50-pensowej, biegnącej po 27-kilometrowym okręgu, mówił Lyn Evans, menedżer projektu LHC, który będzie nadzorował ten proces. "Na pewno nie będzie łatwo".

Inżynierowie użyją magnesów, by poprowadzić wiązkę przez osiem sektorów LHC, aż zacznie krążyć sama. - Pierwszy oddech ulgi nastąpi, gdy w komorze próżniowej nie będzie przeszkód - powiedział dr Evans. - Może się zdarzyć, że będzie tam chusteczka higieniczna - coś takiego już nam się przytrafiło. Dopiero gdy wiązka zrobi pełny okrąg, będziemy mogli powiedzieć, że jest czysto.

Gdy pierwsza wiązka będzie już umieszczona w komorze i puszczo na prawdopodobnie zgodnie ze wskazówkami zegara, chociaż co do tego dopiero zapadnie decyzja, naukowcy użyją drugiej, ale skierują ją w przeciwnym kierunku. Pierwsze zderzenia powinny być przeprowadzone pod koniec tygodnia, żeby przetestować detektory.