...żył w XIII w. Uważany jest za jednego z najwybitniejszych poetów i myślicieli świata. Ubiegły rok 2007 UNESCO ogłosiło Międzynarodowym Rokiem Rumiego. Tę informację zamieścili na stronie naszego projektu Comenius nasi tureccy partnerzy. Może warto przeczytać parę utworów wybitnego poety sufickiego.

Biografia

Mevlana Dżalaluddin Rumi urodził się 30 września 1207 w Balchu, mieście położonym w Horosanie. Jego ojciec był nauczycielem i kaznodzieją, a dziad Husajn znanym uczonym. Matka Rumiego była spokrewniona z władcami Chorazmu, krainy znajdującej się na południu od morza Aralskiego, nad Amu-Darią.

Kiedy Dżalaluddin był dzieckiem, jego rodzice opuścili Balch; w obawie przed zbliżającą się armią Dżingis Chana (1219-1220) udali się na Zachód, do Anatolii, zwanej wówczas Rum. Przywędrowali do Konii,  gdzie postanowili się osiedlić na stałe (1228). Ojciec Rumiego podjął tam pracę nauczyciela w medresie, gdzie wykładał nauki Islamu. Dżalaluddin studiował pod jego kierunkiem, a po śmierci ojca zajął jego miejsce.

Mniej więcej w tym czasie Rumi wstąpił na ścieżkę Sufi. Jego geniusz w dziedzinie mistycznych rozważań objawił się po spotkaniu z Szamsuddinem Tabrizi w 1244 r. To Szamsuddin rozpalił w sercu Rumiego płomień miłości mistycznej i wyobraźnię poety (którego talent oświetla drogę Sufich do dziś w ich dążeniu do Jedności z Umiłowanym). Szams miał bowiem niezwykle ekspansywną osobowość i wielką siłę ducha.

Pomiędzy Rumim a Szamsem zawiązała się przemożna duchowa więź. Rumi zaczął zaniedbywać rodzinę, przyjaciół, studentów i spędzał całe dnie na rozmowach i medytacjach z Szamsem. Intensywność jego uczuć dla Szamsa, którego uważał za inspiratora boskiej miłości, można odczytać w poniższym cytacie:

"Gdybym zawędrował na zachód, na wschód, czy wstąpił do nieba, ale nie byłoby tam ciebie, to nie znalazłbym nawet śladu wiecznego życia.
Wolę zginąć niż żyć bez ciebie, moje ciało spopielą płomienie. Tyś mym kochankiem, ukrytym w Kabie i tym który jest w Świątyni.
Płomień miłości wznosi się ponad ziemię i ponad Boski Tron. Ale ten płomień nie przesłoni twarzy Szamsuddina.
Szams Tabrizi jest esencją wszelkiej wiary, oceanem wszechświatów. On jest morzem duszy. On jest pędzącym, spienionym i wciąż odradzającym się oceanem. Niczym są ziemia, niebiosa i wszechistnienie...Niczym wobec Szamsa..."

Rodzina Rumiego gorzko dotknięta i obrażona jej zaniedbywaniem, postanowiła zmienić ten stan rzeczy i usunąć Szamsa. Osiągnęła to namawiając Szamsa do wyjazdu do Syrii. Rumi był tą rozłąką tak ogromnie zasmucony, że jego rodzina i przyjaciele zezwolili na powrót Szamsa do Konii. Po jego powrocie jednak Rumi znów zaczął zaniedbywać swych najbliższych, którzy tym razem postanowili pozbyć się Szamsa na zawsze. Sprawą dyskusyjną pozostało, czy zrobili to mordując go, czy też w inny sposób.

Po stracie Szamsa, Rumi przez resztę swego życia ubierał w słowa wszystko to, czego doświadczył i nauczył się w czasie, który spędzał z Szamsem. Poezja Rumiego, zwłaszcza jego długi poemat znany jako Masnawi, zawiera jedne z najpiękniejszych, kiedykolwiek napisanych poematów. Jego wielkość jako poety i mistyka przyciągnęła wielu uczniów. Z czasem uczniowie zaczęli gromadzić się w luźno zorganizowane grupy kierowane przez Rumiego, którego z szacunkiem nazywano Mewlana, czyli Nasz Mistrz. Zmarł w 1273 roku, ale jego duch pozostał w sercach "tych, którzy sercem poznali Boga."